اتم اکسیژن دارای کمبود الکترون است، از این رو بسیار ناپایدار بوده و اتم ها به صورت تکی در طبیعت وجود نخواهند داشت. هرچند با ترکیب دو اتم اکسیژن با یکدیگر و اشتراک الکترون بین آنها باعث پایدار شدن مولکول O2 خواهد شد. این فرم از اکسیژن در اتمسفر یافت شده و ما آن را تنفس می کنیم.
در صورتی که یک نیروی پر انرژی همچون الکتریسیته یا نور ماوراءبنفش به مولکول O2 تابانده شود، دو اتم اکسیژن موقتا از یکدیگر جدا می شوند. اما از آن جایی که تک اتمهای اکسیژن بسیار ناپایدارند، مجددا با یکدیگر جفت شده و مولکول های O2 را تشکیل می دهند. اما درصد کوچکی از آن ها در فرمی سه گانه ازون را می سازند. بدین سان ازون یا O3 مولکولی متشکل از سه اتم اکسیژن است که در مقایسه با دو اتم اکسیژن پایدار، تعداد الکترونهای یکسانی را به اشتراک گذاشته اند.

این بدان معناست که ازون به دلیل اتم اکسیژن اضافه خود، نسبتا مولکولی ناپایدار است. ناپایداری ازون دلیل اصلی قدرت آن در بدن انسان است. به مراتب قدرتمندتر از مولکول اکسیژن. از این رو وقتی ازون به بدن اعمال می شود، اتفاق چشمگیری رخ می دهد. اعمال ازون نسبت به اکسیژن باعث افزایش تحریک میتوکندری های درون سلول به ده برابر فعالیت خود می شود. دستیابی آن ها به اکسیژن بسیار بهتر خواهد بود.

آیا ازون آلاینده است ؟

پس مشکل کجاست؟ ازون یک آلاینده محیط و سمی است. پس چطور می توان از آن به عنوان یک درمان پزشکی موثر استفاده کرد؟ چطور چیزی که همه افراد آن را به عنوان آلاینده می شناسند برای ما مفید است؟

ازون اتمسفر به لایه ای در چند صد متری سطح زمین و در قسمت بالای استراتوسفر محدود شده است. با برخورد اشعه های ماوراءبنفش خورشید به اکسیژن سیاره زمین تشکیل می شود. اما با رشد استفاده از موتورهای احتراقی و توسعه کارخانه ها و رهاسازی هیدروکربن ها در اتمسفر، این مولکول ها با اکسیژن و نیتروژن و بخار آب موجود در هوا واکنش نشان داده و ترکیبی از هیدروکربن، نیترات ها، پراکسیدها، سولفور اکسیدها، و ازون را شکل می دهند.

این ترکیب با عنوان مه دود شناخته می شود. نکته مهم در اینجا این است که عواقب منفی مه دود برای سلامت انسان تنها مربوط به هیدروکربن، نیترات، پراکسید و سولفور اکسیدهای آن است و نه ازون.
ازون در کنار هیدروکربن، نیتروژن، و سولفور اکسیدها در مه دود تشکیل می شود. دانشمندان محیط زیست از سطح ازون به عنوان شاخصی برای افزایش هیدروکربن، نیتروژن، و سولفور اکسیدها استفاده می کنند.

هنگامی که سطح ازون بالا اعلام می شود، به دلیل مضر بودن سطح ازون موجود در مه دود نیست. بلکه به دلیل هشدار به بیماران درباره وجود هیدروکربن، نیترات ها، پراکسیدها، و سولفور اکسیدها می باشد. واقعیت این است که سطح ازون در شرایط نامساعد شدید جوی هم زیر محدوده سمی آن است.
درست است که ازون یک ماده بالقوه بسیار سمی در سطوح به اندازه کافی بالاست. اما تفاوت بزرگ بین ازونی که پزشکان از آن استفاده می کنند و ازون آلاینده وجود دارد. ازون پزشکی از اکسیژن خالص و با استفاده از مولدهای خاصی که به صورت ویژه برای کاربرد پزشکی ساخته شده اند تولید می شود. این ازون دارای هیدروکربن، نیترات، پراکسید، سولفوراکسید یا مواد بالقوه سمی نیست.